Delft heeft besloten om niet mee te doen aan het verkoopproces van de aandelen in Eneco. STIP wilde wel graag wel aan tafel blijven over de verkoop, om eisen te kunnen stellen aan de nieuwe eigenaar.
Achtergrond
In 2006 is de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) ingetreden, ook wel de Splitsingswet genoemd. Deze wet schrijft voor dat energieproducenten, zoals Eneco en Delta, geen eigenaar mogen zijn van de elektriciteitsnetten. Dit betekende voor veel bedrijven dat ze gesplitst moesten worden tussen een netbeheerder en een productiebedrijf (Stedin en Eneco).
Om de betrouwbaarheid van het energienet te garanderen mogen netbeheerders niet verkocht worden aan commerciële partijen; er is immers een enorm publiek belang gebonden aan een betrouwbare energievoorziening en je kunt niet kiezen tussen verschillende netbeheerders, je bent gebonden aan het net dat naar jouw huis loopt. Nu Eneco een commercieel bedrijf geworden is, is dat belang er niet meer. Eneco gaat namelijk niet meer over de stabiliteit van het net, maar is net zoals Nuon en Essent één van de Nederlandse energieleveranciers geworden.
Welk besluit lag voor?
Onder leiding van Rotterdam gaan de gemeenten die een principebesluit genomen hebben om te verkopen samen zitten. Daar gaan ze praten over de voorwaarden waaronder zij willen verkopen en opzoek naar een koper voor de aangeboden aandelen. Op het moment dat er een koper gevonden is kan de gemeenteraad beslissen: Verkopen of houden.
Wat nu?
Delft heet nu besloten om niet mee te praten. Dit betekent dat we niet aan tafel zitten en daarom niet kunnen beslissen over de voorwaarden. Onder andere D66 diende een motie om alsnog te gaan praten over voorwaarden, maar zonder mee te doen aan het proces is dit niet mogelijk. Ook de wetbouder gaf aan dat Delft niet kan beslissen over de aandelen van andere gemeenten.
Risico's
Delft bezit op dit moment 2,44% van de aandelen (Waarde zo'n €70 mln.) en ontvangt jaarlijks €1,5 mln. aan dividend. Dit dividend is in de toekomst onzeker, de energiemarkt brengt risico's met zich mee. De provincie en gemeenten in Zeeland staan bijvoorbeeld voor honderden miljoenen euro's aan de lat omdat zij eigenaar bleven van Delta. Een energiebedrijf dat in zwaar weer verkeert.
Een grote meerderheid van de Gemeenten heeft aangegeven om tot verkoop over te willen gaan. Dit betekent dat we aandelen hebben in een groot commercieel bedrijf zonder dat we wat te zeggen hebben. Delft zou, volgens de wet, geen nieuwe aandelen mogen aankopen omdat er geen publiek belang meer is. Door de aandelen te houden zijn we dus aan het speculeren met publieksgeld. (Bijna €700 per Delftenaar)
Wat wil STIP?
Er is geen publiek belang meer om de aandelen Eneco te behouden en daarom vindt STIP dat de Gemeente moet verkopen. De zeggenschap van aandeelhouders op de koers van Eneco is heel erg klein. Dit is bewust in de statuten opgenomen. Daarom kunnen we als aandeelhouder eigenlijk niet sturen op de koers van het bedrijf en daarmee niet op de duurzaamheidsdoelen. Als we zeggenschap willen moeten we daarom die zeggenschap afdwingen, iets wat in het verleden niet gelukt is, of zelf de touwtjes in handen nemen.
STIP had zelf aan de slag gewild met de energietransitie door de opbrengsten in te zetten op duurzaamheid, bijvoorbeeld in een (regionaal) duurzaamheidsfonds. Hiermee hadden we in Delft echt stappen kunnen zetten richting Delft Energieneutraal 2050.
Discussiepunten
Er waren een paar belangrijke reden waarom partijen niet akkoord gingen: Duurzaamheid, Verspilling en Dividend.
Partijen waren bang dat de opbrengsten van de Eneco aandelen worden verspild als we het geld eenmaal op de rekening hebben staan. Immers, er zijn genoeg projecten waar iedereen geld aan wil uitgeven. De raad heeft echter altijd het laatste woord en die geeft in overgrote meerderheid aan dat het geld naar duurzaamheid moet.
Er heerst een grote angst dat bij de verkoop van Eneco deze in handen valt van een geldbeluste partij die duurzaamheid niet hoog in het vaandel heeft staan. Een nieuwe eigenaar wil op zijn investering verdienen en je ziet juist dat op dit moment de 'groene' energiebedrijven het meest winstgevend zijn. De kans dat een grijze reus Eneco kapot maakt is dus zeer klein, maar om dit uit te sluiten moeten we aan tafel zitten om voorwaarden te stellen.
Heb je nog vragen over ons standpunt, stuur dan een berichtje!
Door: Elwin van Beurden